Difference between revisions of "Rigging"

From Ανοικτό Σπηλαιολογικό Εγχειρίδιο
Jump to: navigation, search
(Τριβές)
('''Αλλαγές ή παρακάμψεις?''')
Line 167: Line 167:
 
'''Παρακάμψεις:''' Όσο πιο πολλές μπορούμε, στο εξερευνητικό αρμάτωμα (μικρή ομάδα, λίγες επαναλήψεις της διαδρομής), κατά προτίμηση σε καταβάσεις μικρότερες των 40 – 50 μέτρων.  
 
'''Παρακάμψεις:''' Όσο πιο πολλές μπορούμε, στο εξερευνητικό αρμάτωμα (μικρή ομάδα, λίγες επαναλήψεις της διαδρομής), κατά προτίμηση σε καταβάσεις μικρότερες των 40 – 50 μέτρων.  
  
Πρέπει να μελετούμε ανά περίπτωση εάν είναι σκόπιμο να διαλέξουμε παράκαμψη ή αλλαγή, καθότι η καθεμιά έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της. Σε γενικές γραμμές οι παρακάμψεις προσφέρουν "μεγαλύτερη" ασφάλεια σε σχέση με τις αλλαγές σε περίπτωση πτώσης, όμως σε μεγάλα πηγάδια καθυστερούν την ανάβαση της ομάδας. Επίσης με τις παρακάμψεις υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να να παρασύρρει κάποιος το σκοινί (καθώς ανεβαίνει) αποκλείοντας τους σπηλαιολόγους που βρίσκονται βαθύτερα.  
+
Πρέπει να μελετούμε ανά περίπτωση εάν είναι σκόπιμο να διαλέξουμε παράκαμψη ή αλλαγή, καθότι η καθεμιά έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της. Σε γενικές γραμμές οι παρακάμψεις προσφέρουν "μεγαλύτερη" ασφάλεια σε σχέση με τις αλλαγές σε περίπτωση πτώσης, όμως σε μεγάλα πηγάδια καθυστερούν την ανάβαση της ομάδας. Επίσης με τις παρακάμψεις υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να να παρασύρει κάποιος το σκοινί (καθώς ανεβαίνει) αποκλείοντας τους σπηλαιολόγους που βρίσκονται βαθύτερα.  
  
 
Άλλες τεχνικές για την αποφυγή των τριβών είναι το [http://grcavingmanual.org/el/index.php?title=General#.CE.A0.CF.81.CE.BF.CF.86.CF.85.CE.BB.CE.B1.CE.BA.CF.84.CE.B9.CE.BA.CE.AC προφυλακτικά]. Αυτά έχουν ένα βασικό μειονέκτημα - τουλάχιστον σε μεγάλα πηγάδια: δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια το που πρέπει να τοποθετηθεί το προφυλακτικό λόγω της ελαστικότητας του σκοινιού. Ακόμη κι αν αυτός που αρματώνει τοποθετήσει το προφυλακτικό εκεί που πρέπει δεν είναι καθόλου σίγουρο πως ο δεύτερος ή ο πέμπτος σπηλαιολόγος που θα ακολουθήσει θα ξαναβάλει το προφυλακτικό εκεί που πρέπει, αφήστε δε που άλλες επιμηκύνσεις στο σκοινί δίνει μια σπηλαιολόγος με βάρος 50 klg κι άλλη ένας "βαρύς" σπηλαιολόγος φορτωμένος με δύο σάκκους και βάρος 90 klg. Γενικά τα προφυλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια στην αρχή ενός πηγαδιού όπου οι επιμηκύνσεις του σκοινιού είναι ελάχιστες και η διόρθωση της θέσης του είναι εύκολη. Σε αυτήν φυσικά την περίπτωση αντί για προφυλακτικό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ένα σπηλαιολογικό σάκκο.
 
Άλλες τεχνικές για την αποφυγή των τριβών είναι το [http://grcavingmanual.org/el/index.php?title=General#.CE.A0.CF.81.CE.BF.CF.86.CF.85.CE.BB.CE.B1.CE.BA.CF.84.CE.B9.CE.BA.CE.AC προφυλακτικά]. Αυτά έχουν ένα βασικό μειονέκτημα - τουλάχιστον σε μεγάλα πηγάδια: δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια το που πρέπει να τοποθετηθεί το προφυλακτικό λόγω της ελαστικότητας του σκοινιού. Ακόμη κι αν αυτός που αρματώνει τοποθετήσει το προφυλακτικό εκεί που πρέπει δεν είναι καθόλου σίγουρο πως ο δεύτερος ή ο πέμπτος σπηλαιολόγος που θα ακολουθήσει θα ξαναβάλει το προφυλακτικό εκεί που πρέπει, αφήστε δε που άλλες επιμηκύνσεις στο σκοινί δίνει μια σπηλαιολόγος με βάρος 50 klg κι άλλη ένας "βαρύς" σπηλαιολόγος φορτωμένος με δύο σάκκους και βάρος 90 klg. Γενικά τα προφυλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια στην αρχή ενός πηγαδιού όπου οι επιμηκύνσεις του σκοινιού είναι ελάχιστες και η διόρθωση της θέσης του είναι εύκολη. Σε αυτήν φυσικά την περίπτωση αντί για προφυλακτικό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ένα σπηλαιολογικό σάκκο.
Line 181: Line 181:
 
Δεν είναι λογικό; Όταν είμαστε στο βουνό και βλέπουμε μια σπηλιά απέναντι δεν "φανταζόμαστε" το ιδανικό δρομολόγιο για να την προσεγγίσουμε; θα τραβερσάρουμε, θα πέσουμε στη ρεματιά, θα κατεβούμε από τη κορφή; Μέσα σε μια σπηλιά από που κι ως που είναι λογικό, μόλις βρεθούμε σε ένα πηγάδι, να φεύγουμε κατευθείαν για κάτω;  
 
Δεν είναι λογικό; Όταν είμαστε στο βουνό και βλέπουμε μια σπηλιά απέναντι δεν "φανταζόμαστε" το ιδανικό δρομολόγιο για να την προσεγγίσουμε; θα τραβερσάρουμε, θα πέσουμε στη ρεματιά, θα κατεβούμε από τη κορφή; Μέσα σε μια σπηλιά από που κι ως που είναι λογικό, μόλις βρεθούμε σε ένα πηγάδι, να φεύγουμε κατευθείαν για κάτω;  
  
Πρέπει λοιπόν να εξετάσουμε το που θέλουμε να πάμε. Έπειτα τι θέλουμε να αποφύγουμε (νερά, πέτρες, σαθρά πετρώματα, διάκοσμο κτλ κτλ) Έπειτα το τρόπο (αλλαγή, παράκαμψη, τραβέρσα...) Εάν δεν είμαστε οι πρώτοι πρέπει να ψάξουμε τα αρματώματα της προηγούμενης ομάδας '''χωρίς να διστάζουμε να τα αλλάξουμε αφού η πρώτη ομάδα μπορεί να είχε άλλους στόχους και αν πρόκειται για εξερευνητική ομάδα δεν θα έβλεπε που πήγαινε, άρα το αρμάτωμα της είναι υπό συνεχή αίρεση'''.
+
Πρέπει λοιπόν να εξετάσουμε το που θέλουμε να πάμε. Έπειτα τι θέλουμε να αποφύγουμε (νερά, πέτρες, σαθρά πετρώματα, διάκοσμο κ.τ.λ.) Έπειτα το τρόπο (αλλαγή, παράκαμψη, τραβέρσα...) Εάν δεν είμαστε οι πρώτοι πρέπει να ψάξουμε τα αρματώματα της προηγούμενης ομάδας '''χωρίς να διστάζουμε να τα αλλάξουμε αφού η πρώτη ομάδα μπορεί να είχε άλλους στόχους και αν πρόκειται για εξερευνητική ομάδα δεν θα έβλεπε που πήγαινε, άρα το αρμάτωμα της είναι υπό συνεχή αίρεση'''.
  
 
===Ψηλό αρμάτωμα===
 
===Ψηλό αρμάτωμα===
Line 187: Line 187:
 
[[Image:Psiloarmatoma.jpg|frame|left|''Tο ψηλό αρμάτωμα εγγυάται την άνετη και ασφαλή κατάβαση και ανάβαση. Φωτό: Μαλαμά Κατερίνα, Κορακοσπηλιά, Όλυμπος, Αύγουστος 2006)]]"Πρέπει να μπορούμε να βγούμε από το σπήλαιο ακόμη και μετά από μεγάλη αύξηση της παροχής του νερού που τυχόν εισρέει σε αυτά (το νερό θα φέρει και πέτρες...) Επίσης σε στεγνά σπήλαια ισχύει (συνήθως) ότι το '''«Ψηλό αρμάτωμα σημαίνει και άνετο αρμάτωμα»'''. Άνεση σημαίνει λιγότερη κούραση άρα και '''οικονομία δυνάμεων'''. Βέβαια σε κάποια σπήλαια δεν γίνεται να εξασφαλίσουμε έξοδο από κάποια παροχή και πάνω. Όμως αυτό δεν αναιρεί διόλου την αρχή του ψηλού αρματώματος."''
 
[[Image:Psiloarmatoma.jpg|frame|left|''Tο ψηλό αρμάτωμα εγγυάται την άνετη και ασφαλή κατάβαση και ανάβαση. Φωτό: Μαλαμά Κατερίνα, Κορακοσπηλιά, Όλυμπος, Αύγουστος 2006)]]"Πρέπει να μπορούμε να βγούμε από το σπήλαιο ακόμη και μετά από μεγάλη αύξηση της παροχής του νερού που τυχόν εισρέει σε αυτά (το νερό θα φέρει και πέτρες...) Επίσης σε στεγνά σπήλαια ισχύει (συνήθως) ότι το '''«Ψηλό αρμάτωμα σημαίνει και άνετο αρμάτωμα»'''. Άνεση σημαίνει λιγότερη κούραση άρα και '''οικονομία δυνάμεων'''. Βέβαια σε κάποια σπήλαια δεν γίνεται να εξασφαλίσουμε έξοδο από κάποια παροχή και πάνω. Όμως αυτό δεν αναιρεί διόλου την αρχή του ψηλού αρματώματος."''
  
Πέρα από αυτά τα προφανή, δηλαδή το ότι ένα ψηλό αρμάτωμα εγγυάται την ασφαλή και άνετη κατάβαση και ανάβαση σε κάποιο πηγάδι, όσο και την δυνατότητα κίνησης μας σε περίπτωση αύξησης της ροής τουμ  νερού υπάρχει και ένας παράγοντας, πολύ σημαντικός τον οποίο οι νέοι σπηλαιολόγοι παραγνωρίζουν. Αυτός είναι ο μειωμένος συντελεστής πτώσης σε σχέση με ένα συμβατικό, χαμηλό αρμάτωμα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
+
Πέρα από αυτά τα προφανή, δηλαδή το ότι ένα ψηλό αρμάτωμα εγγυάται την ασφαλή και άνετη κατάβαση και ανάβαση σε κάποιο πηγάδι, όσο και την δυνατότητα κίνησης μας σε περίπτωση αύξησης της ροής του νερού υπάρχει και ένας παράγοντας, πολύ σημαντικός τον οποίο οι νέοι σπηλαιολόγοι παραγνωρίζουν. Αυτός είναι ο μειωμένος συντελεστής πτώσης σε σχέση με ένα συμβατικό, χαμηλό αρμάτωμα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
  
 
Σενάριο 1ο: Ας σκεφτούμε ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός πηγαδιού και έχουμε ένα σειριακό αρμάτωμα στο ύψους του στέρνου μας. Η απόσταση μεταξύ των δύο ασφαλειών είναι 20 εκατοστά με την δεύτερη ασφάλεια (αυτή που θα δεχτεί την τάση) 5 εκατοστά χαμηλάτερα. Τη στιγμή που έχουμε βάλει τον καταβατήρα μας στο σκοινί και ετοιμαζόμαστε να φύγουμε, η ασφάλεια που παίρνει το βάρος μας, αστοχεί. Το ύψος της πτώσης μας θα είναι 15 εκατοστά και το ενεργό σκοινί μας θα είναι 20 εκατοστά. Άρα ο συντελεστής πτώσης θα είναι 15/20=0,75. Σίγουρα εντός προδιαγραφών αλλά η καταπόνηση είναι σημαντική και για τα υλικά και για μας.   
 
Σενάριο 1ο: Ας σκεφτούμε ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός πηγαδιού και έχουμε ένα σειριακό αρμάτωμα στο ύψους του στέρνου μας. Η απόσταση μεταξύ των δύο ασφαλειών είναι 20 εκατοστά με την δεύτερη ασφάλεια (αυτή που θα δεχτεί την τάση) 5 εκατοστά χαμηλάτερα. Τη στιγμή που έχουμε βάλει τον καταβατήρα μας στο σκοινί και ετοιμαζόμαστε να φύγουμε, η ασφάλεια που παίρνει το βάρος μας, αστοχεί. Το ύψος της πτώσης μας θα είναι 15 εκατοστά και το ενεργό σκοινί μας θα είναι 20 εκατοστά. Άρα ο συντελεστής πτώσης θα είναι 15/20=0,75. Σίγουρα εντός προδιαγραφών αλλά η καταπόνηση είναι σημαντική και για τα υλικά και για μας.   
Line 197: Line 197:
 
===Απλό αρμάτωμα===
 
===Απλό αρμάτωμα===
  
[[Image:Germanikospilaiodiasosi.jpg|frame|right|Αυτό είναι ένα αρμάτωμα καθόλου, μα καθόλου απλό και θα πρέπει σίγουρα να αποφεύγεται.(Φωτό: Χαλκιόπουλος Ανδρέας, Άσκηση Σπηλαιοδιάσωσης στο Γερμανικό, Μάρτιος 2005)]]''"Γραμμές που δεν μπερδεύουν κανέναν!!!. Όσο πιο πολύπλοκο είναι ένα αρμάτωμα τόσο το χειρότερο. Π.χ. δεν πρέπει να πηγαίνουμε από την αριστερή μεριά του τοιχώματος στην δεξιά, πρέπει να κάνουμε «όμορφους» και λιτούς κόμπους, να ασφαλίζουμε τα περισσευούμενα σκοινιά (όπως άλλωστε ειπώθηκε και πιο πάνω), εάν βολεύει τα τυχόν περισσευούμενα τα στερεώνουμε ώστε να μην μπερδεύουν κανέναν κτλ. Επαναλαμβάνετε κι εδώ: απλότητα = ασφάλεια = άνεση = οικονομία δυνάμεων."''
+
[[Image:Germanikospilaiodiasosi.jpg|frame|right|Αυτό είναι ένα αρμάτωμα καθόλου, μα καθόλου απλό και θα πρέπει σίγουρα να αποφεύγεται.(Φωτό: Χαλκιόπουλος Ανδρέας, Άσκηση Σπηλαιοδιάσωσης στο Γερμανικό, Μάρτιος 2005)]]''"Γραμμές που δεν μπερδεύουν κανέναν!!!. Όσο πιο πολύπλοκο είναι ένα αρμάτωμα τόσο το χειρότερο. Π.χ. δεν πρέπει να πηγαίνουμε από την αριστερή μεριά του τοιχώματος στην δεξιά, πρέπει να κάνουμε «όμορφους» και λιτούς κόμπους, να ασφαλίζουμε τα περισσευούμενα σκοινιά (όπως άλλωστε ειπώθηκε και πιο πάνω), εάν βολεύει τα τυχόν περισσευούμενα τα στερεώνουμε ώστε να μην μπερδεύουν κανέναν κτλ. Επαναλαμβάνεται κι εδώ: απλότητα = ασφάλεια = άνεση = οικονομία δυνάμεων."''
  
 
Το απλό αρμάτωμα είναι πρώτα απ' όλα παράγοντας ασφαλείας. Οι ξεκάθαρες γραμμές περιορίζουν τα στοιχεία που πρέπει να επεξεργαστούμε, κάτι που σε καταστάσεις stress ή έντονης κόπωσης, είναι από μόνο του δύσκολο. Ταυτόχρονα περιορίζονται οι πιθανότητες λάθους τόσο κατά το αρμάτωμα, όσο και κατά τη χρήση του (αρματώματος αυτού, στην ανάβαση ή κατάβαση). Κατόπιν είναι θέμα οικονομίας σε υλικά αλλά και ενέργεια (δική μας). Ένα σύνθετο αρμάτωμα σημαίνει άχρηστη σπατάλη πολύτιμων υλικών: προτιμούμε ιμάντες αντί για συρματόσκοινα, φυσικά δεσίματα αντί για μεταλλικές αγκυρώσεις, απλούς και κατανοητούς κόμπους... Δεν φεύγουμε από τη δεξιά στην αριστερή πλευρά σε ένα μαίανδρο και αντίστροφα... Αυτό είναι άσκοπη σπατάλη ενέργειας τόσο για τον σπηλαιολόγο που αρματώνει όσο και για αυτούς που ακολουθούν. Οι κόμποι πρέπει να είναι "όμορφοι" και λιτοί γιατί εκτός των άλλων είναι και πιο γεροί... Σκοινιά που περισσεύουν χωρίς κόμπο στο τέλος, χωρίς να είναι μαζεμένα είναι '''εξαιρετικά επικίνδυνα'''.
 
Το απλό αρμάτωμα είναι πρώτα απ' όλα παράγοντας ασφαλείας. Οι ξεκάθαρες γραμμές περιορίζουν τα στοιχεία που πρέπει να επεξεργαστούμε, κάτι που σε καταστάσεις stress ή έντονης κόπωσης, είναι από μόνο του δύσκολο. Ταυτόχρονα περιορίζονται οι πιθανότητες λάθους τόσο κατά το αρμάτωμα, όσο και κατά τη χρήση του (αρματώματος αυτού, στην ανάβαση ή κατάβαση). Κατόπιν είναι θέμα οικονομίας σε υλικά αλλά και ενέργεια (δική μας). Ένα σύνθετο αρμάτωμα σημαίνει άχρηστη σπατάλη πολύτιμων υλικών: προτιμούμε ιμάντες αντί για συρματόσκοινα, φυσικά δεσίματα αντί για μεταλλικές αγκυρώσεις, απλούς και κατανοητούς κόμπους... Δεν φεύγουμε από τη δεξιά στην αριστερή πλευρά σε ένα μαίανδρο και αντίστροφα... Αυτό είναι άσκοπη σπατάλη ενέργειας τόσο για τον σπηλαιολόγο που αρματώνει όσο και για αυτούς που ακολουθούν. Οι κόμποι πρέπει να είναι "όμορφοι" και λιτοί γιατί εκτός των άλλων είναι και πιο γεροί... Σκοινιά που περισσεύουν χωρίς κόμπο στο τέλος, χωρίς να είναι μαζεμένα είναι '''εξαιρετικά επικίνδυνα'''.

Revision as of 21:25, 30 April 2007